نحوه مطالعه دروس حفظی

متأسفانه یکی از مشکلات دانش‌اموزان، دانشجویان و افرادی که با کتاب‌ها و مطالب آموزشی سر و کار دارند، همین دروس حفظی است. وقتی آنها را مطالعه می‌کنند آنقدر روان و سریع آن را به خاطر می‌سپارند و همان لحظه به راحتی به یاد می‌آورند که انسان حیرت می‌کند. اما سر جلسه امتحان، به هنگام پرسش کلاسی، سر جلسه کنکور و خلاصه هر جا که به یادآوری مطلب نیاز دارند، هر چه به ذهن خود فشار می‌آورند چیزی به خاطر نمی آورند. نحوه مطالعه دروس و مطالب حفظی کمی متفاوت است.

این فراموشی علت‌های متعددی دارد، گاها افراد از این بابت بسیار ابراز نگرانی می‌کنند و با خود فکر می‌کنند شاید در سنین جوانی به آلزایمر دچار شده‌اند، در صورتی که فقط نحوه صحیح مطالعه دروس و مطالب حفظی را نمی‌دانند و آنها را به شیوه‌ای غلط به ذهن سپرده‌اند. پس اگر شما هم به چنین مشکلاتی دچار هستید نگران نباشید، فقط کافیست تا انتهای مقاله نحوه مطالعه دروس و مطالب حفظی با ما همراه شوید.

در این مقاله قرار است به پرسش‌های زیر پاسخ دهیم:

• چرا مطالب را به سرعت فراموش می‌کنیم؟
• روش‌های مطالعه دروس حفظی چگونه است؟
• برای سرعت بخشیدن به مرور مطالب چه کنیم؟
• از قرص های تقویت حافظه استفاده کنیم؟
• تحکیم حافظه در خواب آر ای ام چگونه اتفاق می‌افتد؟

چرا مطالب را به سرعت فراموش می‌کنیم؟

عده‌ای از افراد فکر می‌کنند فراموشی مطالب بخاطر ابتلا به بیماری آلزایمر است و پس از مشاهده فراموش کردن برخی موارد به شدت اندوهگین می‌شوند. اما در واقع این به طبیعت و فیزیولوژیک افراد بستگی دارد. ما سه نوع حافظه حسی، کوتاه مدت و بلند مدت داریم که هر کدام ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند.

حافظه حسی:

حافظه حسی یکی از انواع حافظه است که مدت زمان ماندگاری مطالب در آن از چند صدم ثانیه تا چند ثانیه است. فقط در موارد بسیار خاص که فرد در مواجه با یک حس، انگیزه و هیجان بسیار بالایی پیدا کند این حس، در حافظه بلندمدت او نقش می‌بندد و به راحتی آن را فراموش نمی‌کند. مثلا زمانی که یک فرد را سورپرایز کنیم، آن حس به حافظه بلند مدتش منتقل می‌شود.

حافظه کوتاه مدت:

حافظه کوتاه مدت یکی از انواع حافظه انسان است که مدت زمان ماندگاری مطالب در آن از چند ساعت تا چند روز است. زمانی که یک مطلب به ذهن کوتاه مدت ما وارد می‌شود پس از گذشت ۲۴ ساعت تقریبا ۳۳ درصد از آن در ذهن وجود دارد و بقیه آن فراموش شده است. چه کنیم که این مشکل پیش نیاید؟

حافظه بلند مدت:

حافظه بلندمدت یکی از انواع حافظه انسان است که توانایی نگه داری مطالب مهم و ضروری را تا چندین سال دارد. اما آیا ذهن قدرت تشخیص مطالب مهم و غیر مهم را می‌داند؟ چگونه بعضی از مطالب را به حافظه بلند مدت منتقل و برخی‌ها را فراموش می‌کند؟ برای اینکه مطالب از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت منتقل شوند،باید چه کنیم؟

همانطور که گفتیم پس از گذشت مدت زمان ۲۴ ساعت چیزی حدود ۶۷ درصد از مطالب به فراموشی سپرده می‌شود. برای جلوگیری از این کار باید قبل از ۲۴ ساعت یکبار دیگر مطالب را بخوانیم تا مجددا بازیابی شوند.

برای مرور بازه‌های معینی در نظر گرفته شده و یک فرمول مختص خود دارد. فرمول دو به توان n، در این فرمول به جای n اعداد صفر به بعد قرار می‌گیرد و جواب آن بازه مروری ما می‌شود. اولین بازه مرور روز بعد از مطالعه، دومین باره چهارمین روز بعد از مطالعه و همین طور الی آخر… . شاید برای شما این سئوال پیش بیاید که این یک کار غیرممکن است و چگونه میتوان این حجم از مطالب را مرور کرد… . اگر این سئوال در ذهن شما هم جاری شد، تا انتهای مقاله با ما همراه شوید.

برای سرعت بخشیدن به مرور مطالب چه کنیم؟

برای اینکه بتوانیم مطالب را در مدت زمان کمتری مرور کنیم، باید از خلاصه نویسی استفاده کنیم. اما چیزی که حائز اهمیت است چگونگی خلاصه نویسی است.
بسیاری افراد خط به خط یک کتاب یا مطلب را مجددا بازنویسی می‌کنند و دلشان خوش است که خلاصه نویسی کرده‌اند. اگر دلیل این کار هم بپرسید به شما خواهند گفت از نظر من همه این مطالب مهم و باارزش است و نیاز دارم هر بار آن را مطالعه کنم. در حالیکه این شیوه بشدت اشتباه است. خلاصه‌ نویسی صحیح چگونه است؟

خلاصه نویسی و جزوه نویسی یکی از مهارت‌های فوق‌العاده بالاخص در دوران دانشگاه محسوب می‌شود. دانستن این موضوع که کدام یک از گفته‌های استاد یا مطالب موجود در کتاب بااهمیت است تا بار دیگر به آن مراجعه شود، چیزی است که به آسانی نمی‌توان از کنار آن عبور کرد.

البته اینکه خلاصه نویسی ما از حجم کمی هم برخوردار باشد یا اینکه قابل حمل و جا به جایی یا قابل استفاده در هر زمان و هر مکانی باشد هم مهم است. مثلا فکر کنید شما در چهارمین بازه مروری خود هستید و در عین حال یک سفر کاری برایتان پیش آمده، چگونه می‌توانید یک عالمه برگه و جزوه به همراه خود ببرید؟

پیشنهاد ما به شما استفاده از مایندمپ یا نقشه ذهنی است. نقشه ذهنی یک راه‌حل بسیار مهم برای این مهم است که تمام مواردی که به آن اشاره کردیم را در بر گرفته است. مایندمپ ها توانایی خلاصه نویسی یک کتاب حجیم یا مطالب زیاد روی یک صفحه را دارند و اینکه میتوان این کار را با نرم افزار انجام داد و روی لپ تاب یا گوشی همراه خود داشته باشید. در این صورت هر زمان که به آن نیاز داشته باشید، می‌توانید از آن استفاده کنید.

از قرص های تقویت حافظه استفاده کنیم؟

قدیمی‌ها یک ضرب‌المثل جالب دارند که می‌گویند چرا لقمه را دور سرت می‌چرخانی؟ یا مثلاً وقتی که آب است، تیمم را چه حاجت؟ خب این به چه معنی است؟ این به معنای این است که زمانی که ما می‌توانیم با کارها و روش‌های ساده و بی‌خطر به سرمنزل مقصود متن برسیم چرا راه‌های مضر و آسیب‌رسان؟

قرص‌های تقویت حافظه و قرص‌های تمرکز که امروزه بازار بسیار گرمی دارند و به‌شدت بین افراد به‌ویژه افراد کنکوری و محصل رواج پیدا کرده‌اند آسیب فراوانی بر آنها می‌گذارند که برای جلوگیری از آسیب‌های آنها باید از آنها استفاده نکرده و سراغ راه‌های دیگری رویم.

اگر شما یک فرد کنکوری هستید و به دنبال راهی برای تقویت حافظه خود برای کنکور میگردید توصیه من به شما این است که مقاله «تقویت حافظه برای کنکور» را حتما مطالعه کنید.

چه راهکارهایی برای افزایش و تقویت حافظه وجود دارد؟

گفتیم برای آنکه آسیب و صدمه‌ای احتمالی مصرف قرص‌های تقویت حافظه دامن‌گیر ما نشود بهتر است راه‌ها و روش‌ها و مسیرهای دیگری را امتحان کنیم و بعد از کمی آزمون‌وخطا به بهترین راه و روش ممکن برسید، مثلا کتاب‌های تقویت حافظه، دوره‌های تقویت حافظه، دوره تقویت حافظه بهارمن، بازی‌های تقویت حافظه و مثال‌هایی از این قبیل در کوتاه‌ترین زمان ممکن ما را به هدف خود می‌رسانند.

درست است که هر راهی و هر جاده‌ای یک میان‌بر دارد؛ ولی میان‌برها همیشه امنیت و برتری و بهتری نسبت به راه‌های اصلی ندارند. درست است که امکان سریع رسیدن به هدف از طریق میان‌برها افزایش پیدا می‌کند؛ اما به همان اندازه هم می‌تواند ما را از هدف اصلی‌مان دور کند.

با اینکه قرص‌های تقویت حافظه ما را در زمان کوتاه‌تری به اهدافمان می‌رسانند؛ اما احتمال ایجاد آسیب و یا هرگز نرسیدن و در جاده ماندن هم وجود دارد. برای رسیدن به اهدافتان از راه‌های ایمن کمک بگیرید. پیشنهاد می‌شود حافظه نامحدود که یکی از مقالات مجموعه بهار من که در مورد تقویت حافظه است مطالعه کنید و یا برای دریافت راهکار های موثر، کاربردی و ایمن، با مشاوران بهارمن گفت و گو کنید.

برای اینکه از زمان‌مان به درستی استفاده کنیم چه کنیم؟

زمان مهم‌ترین و کلیدی‌ترین موضوع قرن حاضر است که هر فرد در تلاش آن است تا به خوبی از آن استفاده و آن را مدیریت کند تا بالاترین بهره را از آن ببرد. هر فرد به مقدار بسیار زیادی به زمان خود بها می‌دهد و برای آن ارزش قائل است زیرا این مطلب را می‌داند که هیچ چیزی گرانبهاتر و ارزشمندتر از زمان و فرصت‌ها نیستند چون در قبال هیچ چیزی قادر نخواهید بود آن را به دست آورید.

برای اینکه استفاده صحیحتری از زمان‌مان داشته باشیم می‌توانیم از زمان‌های به ظاهر مرده خود نهایت استفاده را ببریم. مثلا فکر کنید شما خواب هستید و نمی‌توانید در خواب هیچ عملکردی داشته باشید و مدت زمان بسیاری را به خواب خود اختصاص می‌دهید آیا شما نسبت بدین موضوع احساس خوبی دارید؟

با اینکه خواب انرژی شما را به چندین برابر افزایش می‌دهد و سبب می‌شود تا بازدهی بهتری داشته باشید اما باید گفت که اگر بتوان از زمان خواب‌مان هم به درستی استفاده کنیم می‌شود همان خوبتر از خوبتر از خوبتر.

تحکیم حافظه در خواب آر ای ام چگونه اتفاق می‌افتد؟

چرخه خواب هر فرد شامل چندین مرحله متفاوت است. آخرین و مهمترین مرحله خواب، خواب REM است که به مرحله خواب عمیق معروف است. این مرحله مغز هر فرد را برای یادگیری مطالب آماده می‌کند. بدخوابی، بی خوابی و بهتر بگویم کمبود خواب می‌تواند میزان یادگیری هر فرد را به ۴۰ درصد کاهش دهد.

مطالبی که در طول روز افراد فرا گرفته‌اند در شب و به هنگام خواب REM برای فرد پردازش شده و سبب تحکیم یادگیری در حافظه آنها می‌شود. امیدواریم که شما از تمامی زمان خود به درستی استفاده کنید.

پیشنهاد میکنم مقاله تقویت حافظه برای کنکور را نیز مطالعه کنید.

نکات کلیدی ای در به خاطر سپردن اطلاعات وجود دارد که گاهی ما از آنها غافل می‌مانیم و هیچوقت به تاثیرگذار بودن این نکات توجه نمی‌کنیم. تمامی این نکات را اگر بررسی کنیم، میتوانیم به نقاط ضعف حافظه خود مسلط شویم و روی آنها به صورت اصولی کار کنیم تا این نقاط ضعف، برطرف شوند.

روش‌هایی مطالعه دروس حفظی چگونه است؟

بسیاری از افراد برای اینکه یک مطلب را به ذهن خود بسپارند، مدام آن را تکرار می‌کنند یا روی یک صفحه کاغذ آن را می‌نویسند و دقیقا آن لحظه آن را بخاطر دارند اما همین که آن ۲۴ ساعت که گفتیم، گذشت دیگر آن را به یاد نخواهند آورد. چه کنیم که این‌چنین نشود؟

استفاده از کدگذاری و ساختن رمزهای جذاب برای خود: بعضی اسامی، رمزها و یا کدها آنچنان جذابیتی برای ما دارند که به راحتی آن را فراموش نخواهیم کرد. باید سعی کنیم برای دروس حفظی از کدها استفاده کنیم. خیلی از کتاب‌ها کدهای مخصوصی ارائه کردند تا این فرایند راحتتر شود. اما کدهایی که به ذهن خود انسان می‌رسند جذابیت بیشتری دارند.

پس سعی کنید برای خود کد واژه‌ها، تصاویر و رمزهای مخصوص به خود که در ذهنتان آسانتر جای می‌گیرند را طراحی کنید تا مطالب را آسانتر به ذهن‌تان بسپارید.

روش های موثر دیگری مثل روش کد گذاری وجود دارد که هر کدام را در جایگاه مخصوص به خود میتوان اجرا کرد. در افراد مختلف، قدرت انواع حافظه حسی متفاوت است. مثلا بعضی از افراد در حافظه شنیداری، برخی در حافظه دیداری و برخی دیگر در حافظه بویایی و … توانمند هستند.

پس هر کدام از این روش ها برای افراد مختلف، میزان تاثیر متفاوتی دارد. برای اینکه بهترین روش برای خودتان را بتوانید پیدا کنید، میتوانید با پرکردن فرم زیر، از مشاوران بهارمن در این زمینه مشورت بگیرید:

آیا شما هم در مطالعه کردن دچار وسواس هستید؟ توصیه میکنم حتما مقاله کاربردی « 6 راهکار عالی برای از بین بردن وسواس فکری » را مطالعه کنید.

حرف پایانی مطلب نحوه مطالعه دروس حفظی

حفظ کردن ساده هست، اگر تکنیک‌ها و روش‌های حفظ کردن سریع را یاد بگیریم. خاطر‌تان باشد که اگر فراموش می‌کنید، سه علت دارد که شامل موارد پایین می‌شود.

1. میزان توجه
2. میزان انگیزه
3. نحوه استفاده از روش‌های حفظ کردن

برای این که اطلاعات در ذهن‌تان نهادینه شود، کافیست سه مورد بالا را در خودتان تقویت کنید. این گونه حفظ کردن دروس حفظی برای شما کاری آسان می‌شود و حتی از پس آزمون‌های سخت مثل کنکور هم بر می‌آیید. امیدواریم به نکاتی که گفته شد عمل کنید. موفق باشید.