نحوه مطالعه دروس حفظی

متأسفانه یکی از مشکلات دانش‌اموزان، دانشجویان و افرادی که با کتاب‌ها و مطالب آموزشی سر و کار دارند، همین دروس حفظی است. وقتی آنها را مطالعه می‌کنند آنقدر روان و سریع آن را به خاطر می‌سپارند و همان لحظه به راحتی به یاد می‌آورند که انسان حیرت می‌کند. اما سر جلسه امتحان، به هنگام پرسش کلاسی، سر جلسه کنکور و خلاصه هر جا که به یادآوری مطلب نیاز دارند، هر چه به ذهن خود فشار می‌آورند چیزی به خاطر نمی آورند. نحوه مطالعه دروس و مطالب حفظی کمی متفاوت است.

این فراموشی علت‌های متعددی دارد، گاها افراد از این بابت بسیار ابراز نگرانی می‌کنند و با خود فکر می‌کنند شاید در سنین جوانی به آلزایمر دچار شده‌اند، در صورتی که فقط نحوه صحیح مطالعه دروس و مطالب حفظی را نمی‌دانند و آنها را به شیوه‌ای غلط به ذهن سپرده‌اند. پس اگر شما هم به چنین مشکلاتی دچار هستید نگران نباشید، فقط کافیست تا انتهای مقاله نحوه مطالعه دروس و مطالب حفظی با ما همراه شوید.

در این مقاله قرار است به پرسش‌های زیر پاسخ دهیم:

• چرا مطالب را به سرعت فراموش می‌کنیم؟
• روش‌های مطالعه دروس حفظی چگونه است؟
• برای سرعت بخشیدن به مرور مطالب چه کنیم؟
• چرا مطالب را به سرعت فراموش می‌کنیم؟

چرا مطالب را به سرعت فراموش می‌کنیم؟

عده‌ای از افراد فکر می‌کنند فراموشی مطالب بخاطر ابتلا به بیماری آلزایمر است و پس از مشاهده فراموش کردن برخی موارد به شدت اندوهگین می‌شوند.

اما در واقع این به طبیعت و فیزیولوژیک افراد بستگی دارد. ما سه نوع حافظه حسی، کوتاه مدت و بلند مدت داریم که هر کدام ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند.

حافظه حسی:

حافظه حسی یکی از انواع حافظه است که مدت زمان ماندگاری مطالب در آن از چند صدم ثانیه تا چند ثانیه است. فقط در موارد بسیار خاص که فرد در مواجه با یک حس، انگیزه و هیجان بسیار بالایی پیدا کند این حس، در حافظه بلندمدت او نقش می‌بندد و به راحتی آن را فراموش نمی‌کند. مثلا زمانی که یک فرد را سورپرایز کنیم، آن حس به حافظه بلند مدتش منتقل می‌شود.

حافظه کوتاه مدت:

حافظه کوتاه مدت یکی از انواع حافظه انسان است که مدت زمان ماندگاری مطالب در آن از چند ساعت تا چند روز است. زمانی که یک مطلب به ذهن کوتاه مدت ما وارد می‌شود پس از گذشت ۲۴ ساعت تقریبا ۳۳ درصد از آن در ذهن وجود دارد و بقیه آن فراموش شده است. چه کنیم که این مشکل پیش نیاید؟

حافظه بلند مدت:

حافظه بلندمدت یکی از انواع حافظه انسان است که توانایی نگه داری مطالب مهم و ضروری را تا چندین سال دارد. اما آیا ذهن قدرت تشخیص مطالب مهم و غیر مهم را می‌داند؟ چگونه بعضی از مطالب را به حافظه بلند مدت منتقل و برخی‌ها را فراموش می‌کند؟ برای اینکه مطالب از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت منتقل شوند،باید چه کنیم؟

همانطور که گفتیم پس از گذشت مدت زمان ۲۴ ساعت چیزی حدود ۶۷ درصد از مطالب به فراموشی سپرده می‌شود. برای جلوگیری از این کار باید قبل از ۲۴ ساعت یکبار دیگر مطالب را بخوانیم تا مجددا بازیابی شوند.

برای مرور بازه‌های معینی در نظر گرفته شده و یک فرمول مختص خود دارد. فرمول دو به توان n، در این فرمول به جای n اعداد صفر به بعد قرار می‌گیرد و جواب آن بازه مروری ما می‌شود. اولین بازه مرور روز بعد از مطالعه، دومین باره چهارمین روز بعد از مطالعه و همین طور الی آخر… . شاید برای شما این سئوال پیش بیاید که این یک کار غیرممکن است و چگونه میتوان این حجم از مطالب را مرور کرد… . اگر این سئوال در ذهن شما هم جاری شد، تا انتهای مقاله با ما همراه شوید.

برای سرعت بخشیدن به مرور مطالب چه کنیم؟

برای اینکه بتوانیم مطالب را در مدت زمان کمتری مرور کنیم، باید از خلاصه نویسی استفاده کنیم. اما چیزی که حائز اهمیت است چگونگی خلاصه نویسی است.
بسیاری افراد خط به خط یک کتاب یا مطلب را مجددا بازنویسی می‌کنند و دلشان خوش است که خلاصه نویسی کرده‌اند. اگر دلیل این کار هم بپرسید به شما خواهند گفت از نظر من همه این مطالب مهم و باارزش است و نیاز دارم هر بار آن را مطالعه کنم. در حالیکه این شیوه بشدت اشتباه است. خلاصه‌ نویسی صحیح چگونه است؟

خلاصه نویسی و جزوه نویسی یکی از مهارت‌های فوق‌العاده بالاخص در دوران دانشگاه محسوب می‌شود. دانستن این موضوع که کدام یک از گفته‌های استاد یا مطالب موجود در کتاب بااهمیت است تا بار دیگر به آن مراجعه شود، چیزی است که به آسانی نمی‌توان از کنار آن عبور کرد.

البته اینکه خلاصه نویسی ما از حجم کمی هم برخوردار باشد یا اینکه قابل حمل و جا به جایی یا قابل استفاده در هر زمان و هر مکانی باشد هم مهم است. مثلا فکر کنید شما در چهارمین بازه مروری خود هستید و در عین حال یک سفر کاری برایتان پیش آمده، چگونه می‌توانید یک عالمه برگه و جزوه به همراه خود ببرید؟

پیشنهاد ما به شما استفاده از مایندمپ یا نقشه ذهنی است. نقشه ذهنی یک راه‌حل بسیار مهم برای این مهم است که تمام مواردی که به آن اشاره کردیم را در بر گرفته است. مایندمپ ها توانایی خلاصه نویسی یک کتاب حجیم یا مطالب زیاد روی یک صفحه را دارند و اینکه میتوان این کار را با نرم افزار انجام داد و روی لپ تاب یا گوشی همراه خود داشته باشید. در این صورت هر زمان که به آن نیاز داشته باشید، می‌توانید از آن استفاده کنید.
برای یادگیری نقشه ذهنی، به مقاله آموزش رسم مایندمپ مراجعه کنید.

روش‌هایی مطالعه دروس حفظی چگونه است؟

بسیاری از افراد برای اینکه یک مطلب را به ذهن خود بسپارند، مدام آن را تکرار می‌کنند یا روی یک صفحه کاغذ آن را می‌نویسند و دقیقا آن لحظه آن را بخاطر دارند اما همین که آن ۲۴ ساعت که گفتیم، گذشت دیگر آن را به یاد نخواهند آورد. چه کنیم که این‌چنین نشود؟

استفاده از کدگذاری و ساختن رمزهای جذاب برای خود: بعضی اسامی، رمزها و یا کدها آنچنان جذابیتی برای ما دارند که به راحتی آن را فراموش نخواهیم کرد. باید سعی کنیم برای دروس حفظی از کدها استفاده کنیم. خیلی از کتاب‌ها کدهای مخصوصی ارائه کردند تا این فرایند راحتتر شود. اما کدهایی که به ذهن خود انسان می‌رسند جذابیت بیشتری دارند.

پس سعی کنید برای خود کد واژه‌ها، تصاویر و رمزهای مخصوص به خود که در ذهنتان آسانتر جای می‌گیرند را طراحی کنید تا مطالب را آسانتر به ذهنتان بسپارید.

در دوره نخبگان یادگیری مجموعه بهارمن، روش‌هایی ارائه شده است که یادگیری و به ذهن سپردن مطالب حفظی برای شما بسیار آسانتر می‌شود. پس اگر شما هم در یادگیری این دروس مشکل دارید روی دوره نخبگان یادگیری مجموعه بهارمن کلیک کنید و با این دوره بیشتر آشنا شوید. موفق و موید باشید.

نویسنده: الهه اسماعیل زاده