اهمیت عزت نفس در زندگی

امروز یک بیمار مبتلا به ALS داشتیم. البته باید بگویم بخاطر شرایط دشواری که داشت من به همراه عده‌ای از همکارانم به ملاقاتش رفتیم. قبل از اینکه بیماری زمینگیرش کرده باشد، آدم‌های اطرافش آن را زمینگیر کرده بودند. قبل از اینکه حس از دست و پایش برود، همه و همه گفته بودند دیگر نمی‌تواند به شرایط قبل از ای ال اس برگردد. شاید با خود می‌گویید ال ای اس با اهمیت عزت نفس در زندگی چه ارتباطی دارد؟

در واقع باید بگویم منصوره امروز ما را «ای ال اس» زمین‌گیر نکرده بود؛ ناامیدی، ترس و عزت نفس پایین، ناتوانی را در جانش و در ذهن و باورش پرورش داده بود. اهمیت عزت نفس در زندگی انسانها آنقدر زیاد است که با هیچ موضوعی قابل قیاس نیست. امروز آنقدر تحت تاثیر این موضوع قرار گرفتم که به خانه نرسیده، شروع به نوشتن مقاله اهمیت عزت نفس در زندگی افراد کردم، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

در این مقاله قرار است به پرسش‌های زیر پاسخ دهیم:

• عزت نفس چیست؟
• اهمیت عزت نفس در زندگی چیست؟
• راهکارهای افزایش عزت نفس چیست؟
• چگونه عزت نفس و اعتماد بنفس خود را افزایش دهیم؟

عزت نفس چیست؟

عزت نفس در واقع احساس ما نسبت به خودمان است. هنگامی که عزت نفس بالایی داریم، درباره خودمان، زندگی‌مان، توانمندی‌ها و مهارت‌هایمان احساس مثبتی داریم و قادریم با تمام فراز و نشیب‌های زندگی به آسانی دست و پنجه نرم کنیم.

عزت نفس به معنی حس خوب و ارزشمندی نسبت به خود داشتن است. اینکه تا چه اندازه به خودمان اهمیت می‌دهیم نیز به عزت نفس مربوط است. عزت نفس مهم‌ترین موضوعی است که در به موفقیت رسیدن افراد موثر است.  یک سئوال شما چند درصد عزت نفس دارید؟ آیا خودتان برای خودتان اهمیت دارد؟

اما هنگامی که عزت نفس پایینی داریم خودمان، زندگی، توانایی و مهارت‌هایمان را به شکل منفی‌تر و انتقادی‌تری می‌بینیم و حتی نسبت به چالش‌هایی که زندگی در مقابل‌مان قرار می‌دهد احساس توانمندی کمتری می‌کنیم. به نظر شما اگر منصوره امروز ما از عزت نفس بالایی برخوردار بود، اینچنین ناتوان و زمینگیر می‌شد و به ناامیدی مطلق می‌رسید؟

اهمیت عزت نفس در زندگی چیست؟

دید مثبت به زندگی و به خود داشتن لازمه رسیدن به موفقیت است. فردی که از عزت نفس بالایی برخوردار است؛ خودش را شایسته و مستحق رسیدن به موفقیت می‌داند. برای رسیدن به موفقیت، هدف و برنامه مشخص می‌کند و برای شناختن و کشف رسالت زندگی خود تلاش می‌کند. خودش را ارزشمند می‌داند و به اندازه لیاقتی که برای خود در نظر گرفته تلاش و کوشش می‌کند.

فردی که عزت نفس بالایی دارد، خودش را مستحق آرامش و آسایش می‌داند و برای رسیدن به این آرامش تلاش می‌کند. می‌توانیم بگوییم که عزت نفس نوعی انگیزه حرکت یا نوعی نیرو محرکه برای تلاش و کوشش و عملگرایی است.

فردی که عزت نفس بالایی دارد با ناملایمات زندگی، با نداشتن‌ها، محدودیت‌ها، بیماری‌ها و تمام مشکلات می‌جنگند تا به آنچه که خودش را مستحق می‌داند برسد. فردی که از عزت نفس برخوردار است منتظر کمک دیگران نمی‌ماند، منتظر این نمی‌ماند که کسی دستش را بگیرد و به جایی که میخواهد برساند، خودش دستش را به زانویش می‌زند و برای خواسته‌اش تلاش می‌کند.

-روتین اهمیت دادن به خود

چقدر به خودت اهمیت میدی؟
چقدر برای خودت وقت میزاری؟
همین الان در نظر بگیرید چقدر زمان در طول روز برای خودتون میذارید، هرچقدر که زمان میذارید مشخص میکنه که عزت نفست چقدره، میزان موفقیتت چقدره، میزان حال خوبت چقدره، میزان رضایت از زندگیت چقدره.

-وقت گذاشتن برای خود

به پوست‌ خودتون اهمیت بدین، به دندون‌هاتون اهمیت بدین، به چهره خودتون اهمیت بدین، به لباستون اهمیت بدین و …
وقت بذارید برای این موارد. این‌که من دارم برای خودم وقت میذارم کار مهمیه. اگر ما نفهمیم که ارزش خودمان چقدره، هیچوقت  متوجه نمی‌شیم ارزش دیگران چقدر هست. فکر می‌کنیم که ارزش ما با لباسی هست که می‌پوشیم، با گوشی موبایلی هست که دستمونه، با برند کفشی هست که میپوشیم، با برند ساعتی هست که دستمون می‌کنیم و انقدر اسامی برند‌های مختلف رو با خودمون حمل می‌کنیم، که اسم خودمون رو یادمون میره و فکر می‌کنیم که اون برندها هستند که به ما ارزش می‌دهند درصورتی که ارزش ما خیلی بالاتر از اون برند‌هاست.

-فکر کردن درمورد ارزش‌ها

نمی‌خوام بگم که فلان برند بده و … فقط میخوام اهمیت و ارزش شما رو بهتون بگم. تو همین که انسانی ارزشمندی، بدون اینکه بخوای درنظر بگیری که تا الان چه کارهایی انجام دادی. ارزش تو رو کارهایی که انجام دادی مشخص نمی‌کنه، دست‌آوردها مشخص نمی‌کنه، نوع لباس مشخص نمی‌کنه.

ولی مسیر رو داریم اشتباه میریم و فکر می‌کنیم زمانی ارزشمند هستیم که کار بزرگی انجام داده باشیم، فلان گوشی رو خریده باشیم، فلان ساعت دستمون باشه و … درصورتی که هیچ‌کدام از این‌ها ارزش تو رو بالا نمیبره.
اون‌هایی که بر اساس این دارند به دیگران ارزش می‌دهند، یک جای کارشون میلنگه و باید بروند خودشون و باورهای خودشون رو اصلاح کنند.

-اهمیت دادن به خود

همین که انسان هستیم پس ارزشمندیم و زمان بذارید برای خودتون
جلوی آینه برید و قربون صدقه خودتون برید ،لذت ببرید از این که دارید با خودتون صحبت می‌کنید. از دست‌هاتون تشکر کنید این دست‌ها ارزش خیلی بالایی دارند، این چشم‌ها ارزش خیلی بالایی دارند، ولی قدرشون رو نمی‌دونیم چون داشتنشون برامون عادی شده. قدر پدرومادرمون رو نمی‌دونیم، قدر گوشی موبایل‌مون رو نمی‌دونیم و … ولی وقتی که از دست بدیمشون تازه می‌فهمیم که چه چیز خوبی بوده و درکنارمون بوده.
ما ارزش این چیزها رو مشخص نکردیم و ازتون میخوام که قدر چیزهایی که دارید رو بدونید و ارزش‌های آنها رو مشخص کنید.

از چه راهکارهایی برای افزایش عزت نفس کمک بگیریم؟

درست است که خیلی از موارد به ژنتیک افراد برمی‌گردد و نمی‌توان آن را تغییر داد، اما بسیاری از مسائل وجود دارد که اکتسابی هستند و انسان می‌تواند آن‌ها را به دست آورد. می‌توانیم با استفاده از راهکارهای زیر تا حدودی عزت نفس را در زندگی‌مان و در وجودمان افزایش دهیم.

راهکار اول: تمرین مداوم

شاید این موضوع که افراد سمینارها و وبینارهای متفاوتی را با بهترین افراد جهان بگذرانند، یا بهترین کتابهای اصول عزت نفس را مطالعه کنند یا از بهترین و مطرح‌ترین روانشناسان و بهبود گرایان فردی کمک بگیرند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد اما باید بگویم که همه اینها زمانی به سرانجام می‌رسند که عملگرایی لازم در شما وجود داشته باشد و تمرین مداوم انجام دهید.

یک فرد را در نظر بگیرید که علاقه زیادی به فراگیری نواختن یک ساز مثلا گیتار دارد؛ هر چند که تئوری نواختن را یاد بگیرد، با بهترین اساتید کلاس برود و یا … تا زمانی که اقدام به نواختن نکند انگار هیچ چیزی یاد نگرفته و در واقع این یادگیری هیچ فایده‌ای برای او ندارد. پس اولین گام عزت نفس را می‌توان عملگرایی دانست.

راهکار دوم : کنار گذاشتن مقایسه خود با دیگران

مهمترین نکته‌ای که در اینجا وجود دارد و می‌توانیم از آن بعنوان راهکار افزایش عزت نفس بگوییم؛ مقایسه نکردن خود با دیگران است. باید مقایسه را کنار بگذاریم. در یک سمینار شرکت می‌کنیم که یک سخنران فوق‌العاده دارد. خیلی خوب است که از او تعریف کنیم این حسن بسیار پسندیده‌ای است اما تا زمانی ارزشمند است که ارزشمندی خودمان را زیر سئوال نبریم و نگوییم که چه قدر بهتر از من است. باید جایگاه خود را بشناسیم، او در جایگاه خودش خوب است و من در جایگاهی که دارم خوب هستم.

راهکار سوم : افزایش خودآگاهی

• چه اندازه خودم را می‌شناسم؟
• چه قدر به ضعف‌های خودم آگاهم؟
• چه قدر نقاط قوت خودم را می‌شناسم و به آن توجه می‌کنم؟
• روزانه چند بار احساس مثبتی را به خودم منتقل می‌کنم؟

یک امر طبیعی است که انسان‌ها نکات منفی و ضعف‌های خود را از دیگران پنهان کنند اما در واقع باید بگویم جرم محسوب می‌شود اگر کسی خوبی‌ها و نقاط مثبت خود را نادیده بگیرد. ما باید خودمان را همانگونه که هستیم بپذیریم و برای بهتر شدنمان تلاش کنیم. خیلی اوقات انسان‌ها نسبت به ضعف‌ها و نقاط مثبت خودآگاهی ندارند. باید نسبت به خودمان، نقاط ضعف و قدرتمان خودآگاه شویم. خودآگاهی بزرگترین قدم رو به عزت نفس بالاست.

برای داشتن یک عزت نفس نسبی همین سه راهکار کفایت می‌کند. همین که برای بهتر شدن تمرین کنیم، داشته‌ها و ارزش‌های خودمان را با دیگران مقایسه نکنیم و نسبت به خود و ارزش‌هایمان آگاه شویم. اگر منصوره‌ای که امروز دیدم در زمان بیماری، عزت نفس کافی داشت با هر نمی‌توانی، ناتوان نمی‌شد و با تکیه بر نقاط مثبت وجودش، بیماریش را نادیده می‌گرفت.

نیاز به دلسوزی دیگران نداریم!

گاه گداری در زندگی به نحوی رفتار می‌کنیم که دیگران دل‌شان برای ما بسوزد و به خواسته‌ای که از آن‌ها داریم، تن دهند. همین موضوع باعث می‌شود که عزت نفس‌مان کاهش پیدا کند. فراموش کردیم که چه قدر قدرت داریم. نماینده خداوند در روی زمین، نیازی به دلسوزی دیگران ندارد.

گاهی برای گرفتن تخفیف، گرفتن نمره‌ای بیشتر، گرفتن وام و یا حتی این که دوست‌مان متوجه شود ما چه مسیر سختی را پشت سر گذاشتیم، حرف‌هایی می‌زنیم که برازنده نماینده خدا نیست.

داستانی را از گذشته برایتان تعریف کنم.  در ابتدای کارم می‌خواستم بخش جدیدی را در سایت بهارمن اضافه کنم. نیاز به تخصص داشت و خودم بلد نبودم. یک شرکت قیمت 6 میلیون تومان را  به من پیشنهاد داد. مصمم بودم که آن تغییر را در سایت انجام دهم. اما هزینه 6 میلیون تومان در آن زمان برایم زیاد بود. شروع به صحبت‌هایی کردم که طرف مقابلم بداند چه مسائلی را در زندگی دارم. بعد از جلسه او به من گفت که قیمت نهایی را به شما خبر می‌دهم.

دقایقی بعد به کاری که انجام دادم فکر کردم و خیلی ناراحت شدم. خودم را دست کم گرفته بودم. تماس گرفتم و گفتم از همین حالا کارتان را شروع کنید، با مبلغ 6 تومان هیچ مسئله‌ای ندارم.

لطفاً خودت را دست کم نگیر.اگر خودت را باور نکنی، هیچ کسی تو را باور نمی‌کند.
بیشتر به خودمان ایمان داشته باشیم. اینگونه عزت نفس و اعتماد به نفس بیشتری داریم. داشتن یک زندگی خوب به لیاقت ما برمی‌گردد و هر کسی لیاقت آن را ندارد.

رابطه قضاوت و عزت نفس

زمانی که یک کار را خوب انجام نمی‌دهیم، خودمان را قضاوت نکنیم، بلکه کارمان را قضاوت کنیم. اگر کارمان را قضاوت کنیم به خودمان می‌گوییم: این بار نتوانستم طبق انتظارات خودم درستش کنم. اما دوباره تلاش می‌کنم و مطمئناً دفعه بعدی، کارم بهتر می‌شود. اما اگر خودمان را قضاوت کنیم، عزت نفس‌مان را کاهش می‌دهیم و هیچ وقت آن کار نمی‌توانیم به خوبی انجام دهیم. چند بار تا به حال به خودت گفته‌ای که من نمی‌توانم؟

سؤال مهم!

شما برای دیگران چگونه هستید؟ کارشان را مورد قضاوت قرار می‌دهید یا خودشان را؟

قضاوت برای آینده است. آینده هنوز نیامده و بخاطر قضاوت‌هایی که از آن داریم، ناراحتی، نگرانی، خشم، ترس و… به سراغ‌مان می‌آید. لحظه حال خودتان را بخاطر نگرانی‌های آینده‌ای که در آن حسرت گذشته را می‌خورید، از دست ندهید. بهترین لحظه، همین لحظه است.

همچنین یادتان باشد که هر قضاوتی که از دیگران داری، تعیین کننده شخصیت آن‌ها نیست؛ بلکه نوع قضاوتتان, شخصیت خودتان را نشان می‌دهد. قضاوت‌ها، نگرش‌ها و باورهای‌تان نسبت به دیگران، آینه‌ شما هستند. هر چیزی را درون خودتان جست‌وجو کنید تا به بهترین خودتان، تبدیل شویید.

هر کسی از ظن خود شد یار من              از درون من نجست اسرار من (مولانا)

تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس چیست؟ برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله «تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس» مراجعه کنید…

امیدوارم با مطالعه این مقاله تا حدودی نسبت به افزایش عزت نفس شما اثرگذار بوده باشیم. هدف تیم و کادر آموزشی بهارمن افزایش بهبود فردی جامعه است. امیدواریم که حتی ذره‌ای به هدف خود رسیده باشیم.

حرف پایانی اهمیت عزت نفس در زندگی

نه تنها در بیماری‌ها بلکه بسیاری از افراد بدون داشتن بیماری و به دلیل نداشتن حس ارزشمندی افسرده و دچار سایر اختلالات روانی می‌شوند. آدم‌ها تا زمانیکه حس ارزشمندی در درونشان بجوشد، پر قدرت کار می‌کنند بی آنکه حس پیری به آنها دست دهد، بی آنکه مریضی‌های گوناگون آن‌ها را از پا بی‌اندازد. در این مطلب مهم و کاربردی به اهمیت و افزایش عزت نفس در زندگی پرداختیم.