چرا باید دیگران را ببخشیم؟ 8 دلیل مهم

چرا باید دیگران را ببخشیم؟ این سوالی است که هنگام عصبانیت یا ناراحتی عمیق از کسی که بهتان آسیب زده در ذهن شما ایجاد می‌شود. ما در اینجا به سوالات بخشش چیست؟ چه فوایدی دارد؟ و چرا باید دیگران را ببخشیم؟چه کار کنیم تا دیگران ما را ببخشند؟می‌پردازیم اما به معنی اجبار کسی برای انجام این عمل نیست زیرا از نظر خداوند بخشش باید از اعماق قلب شما اتفاق افتد وگرنه هیچ تاثیری ندارد.

در این مطلب به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد:

• چرا باید دیگران را ببخشیم؟
• بخشش چیست؟
• چرا باید در زندگی بخشش و گذشت داشته باشیم؟
• چه کار کنیم تا دیگران ما را ببخشند؟

گذشت و بخشش در روانشناسی

بخشش چیست؟ چرا باید دیگران را ببخشیم؟ چگونه باید دیگران را ببخشیم؟ بخشش برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد. با این حال، عموماً شامل تصمیمی برای رها کردن رنجش و افکار انتقام‌جویی است. عملی که باعث آزار شما شده است ممکن است همیشه با شما باشد، اما بخشش می‌تواند تسلط آن بر شما را کاهش دهد و به شما کمک کند که از کنترل فردی که به شما آسیب رسانده رها شوید.

بخشش به این معنا نیست که آسیبی که به شما وارد شده است را فراموش کنید یا بهانه برایش بتراشید یا با فردی که باعث آسیب شده است کنار بیایید. بخشش نوعی آرامش به ارمغان می‌آورد که به شما کمک می‌کند به زندگی ادامه دهید.

چرا باید در زندگی بخشش و گذشت داشته باشیم؟

در جهانی که انسان ها معصوم نیستند و دچار خطا و اشتباه می‌شوند اگر قرار باشد همه ما در پاسخ خطای دیگری به تلافی انتقام و یا کینه ورزی برخیزیم. آن وقت یک رابطه سالم و یک دوستی یک محبت واقعی و… پیدا نخواهد شد. آدم ها از هم فراری خواهند شد و از دین هم اکراه خواهند داشت.

چرا باید دیگران را ببخشیم؟ «گذشت» یکی از اصول اساسی در برخورد با لغزش افراد است. قرآن کریم، حتی در همان آیاتی که کیفر و مجازات را برای مجرمان و گناهکاران تشریع میکند و مؤمنان را از خطر و زیان آنان برحذر می‌دارد، گذشت و چشم پوشی از خطایشان را نیز به عنوان یک ارزش برتر مطرح می سازد.

همچنین امیرالمؤمنین علیه‌السلام می فرمایند:

« اذا اُسیءَ اِلَیكُم فَاعْفُوا واصفَحوا كما تُحِّبُّون أَن یُعفی عَنكُم.»

اگر کسی به شما بدی کرد شما چشم‌پوشی کنید و گذشت داشته باشید همان‌طور که دوست دارید دیگران هم نسبت به شما گذشت داشته باشند.

ببخشیم یا نبخشیم ؟

آنجا که عفو در برابر انتقام به کار گرفته شده، چون منظور از انتقام، تسکین خاطر انتقام گیرنده است و او تمام همّت خود را صرف فرونشاندن آتش خشم خویش می‌سازد و هیچ گونه نظری به اصلاح و هدایت طرف مقابل ندارد، چرا باید دیگران را ببخشیم؟ در این صورت عفو، صد در صد یک ارزش محسوب می‌شود و عمل انتقام جویانه نیز به طور مطلق زشت و ناپسند است

و تا حدودی آنچه تاکنون در ستایش عفو و گذشت ذکر می‌شود درباره همین معنای عفو است. ولی اگر عفو در برابر عقوبت و مجازات شخص خطاکار به کار رود و انسان شک داشته باشد بین این که خطاکار را ببخشد یا او را به طور عادلانه مجازات کند، دیگر عفو  بی چون و چرا ارزش محسوب نمی‌شود و مجازات هم همیشه ناپسند و نکوهیده نیست،

بلکه انتخاب یکی از دو راه تا حدود زیادی بستگی به دو عامل تعیین کننده دارد:

1. نوع جرم

2. وضعیّت مجرم

گاهی بخشش باعث می‌شود فرد همچنان به افراد دیگری آسیب بزند. مثل قاتل زنجیره ای که اگر در خیابان رها شود فاجعه به بار می‌آورد. بخشش زمانی سودمند است که فرد از کار خطای خود پشیمان شده باشد و دیگر به تکرار آن نمی‌پردازد.

همچنین امام سجاد (علیه السلام) می‌فرماید: حق کسی که به تو بدی کرده،‌آن است که از او بگذری، ولی اگر عفو او را مضر دانستی، می‌توانی او را عقوبت کنی.

در چه مواردی نباید خطاهای دیگران را نادیده گرفت؟ پاسخ در کلام امام علی(علیه السلام ) است که معتقد هستند کسی را که از روی علم و اطّلاع مرتکب جرمی شده، شایسته عفو نیست و می‌فرمایند: آن که با بصیرت بر زشتی گناه، آن را مرتکب می‌شود، سزاوار عفو نیست.

فواید گذشت و بخشش

بخشش و گذشت و تاثير آن بر سلامت روان شامل رها کردن کینه‌ها و تلخی‌ها است. چرا باید دیگران را ببخشیم؟ می‌تواند راه را برای بهبود سلامت و آرامش ذهنی باز کند. چرا باید دیگران را ببخشیم؟ 8 دلیل شخصی دارد و از فواید گذشت و بخشش می‌تواند شامل موارد زیر شود:

1. روابط سالم تر
2. بهبود سلامت روان
3. اضطراب، استرس و خصومت کمتر
4. فشار خون پایین
5. علائم افسردگی کمتر است
6. سیستم ایمنی قوی تر
7. بهبود سلامت قلب
8. بهبود عزت نفس

عواقب کینه داشتن

صدمه دیدن توسط کسی، به ویژه کسی که دوستش دارید و به او اعتماد دارید، می‌تواند باعث خشم، غم و سردرگمی شود. اگر روی رویدادها یا موقعیت‌های آزاردهنده تمرکز کنید، کینه‌ای پر از کینه، انتقام و خصومت می‌تواند ریشه دوانده باشد. اگر به احساسات منفی اجازه دهید احساسات مثبت را از بین ببرد، ممکن است خود را در تلخی یا احساس بی‌عدالتی غرق شوید. به چند مورد از عواقب کینه داشتن اشاره می‌کنیم:

• خشم و تلخی را در هر رابطه و تجربه جدیدی بیاورید
• آنقدر در اشتباه باشید که نتوانید از زمان حال لذت ببرید
• افسرده یا مضطرب شوید
• احساس کنید که زندگی شما فاقد معنا یا هدف است
• ارتباط ارزشمند و غنی با دیگران را از دست بدهید

چگونه دیگران را ببخشم؟

ارزش بخشش و اینکه چگونه می‌تواند زندگی شما را بهبود بخشد را بشناسید. مشخص کنید چه کسی و برای چه چیزی باید بخشیده شود. پیوستن به یک گروه پشتیبانی یا دیدن یک مشاور را در نظر بگیرید. احساسات خود را در مورد آسیب هایی که به شما وارد شده و نحوه تأثیر آنها بر رفتار خود را بررسی کنید و برای رهایی از آن‌ها تلاش کنید. انتخاب کنید که فردی را که به شما توهین کرده ببخشید.

از نقش خود به عنوان قربانی دور شوید و کنترل و قدرتی را که فرد و موقعیت متخلف در زندگی شما داشته است رها کنید. وقتی کینه ها را کنار می‌گذارید، دیگر زندگی خود را با این که چگونه صدمه دیده اید تعریف نمی‌کنید. حتی ممکن است مهربانی، گذشت و درک بیشتری پیدا کنید.

چرا نمیتوانم ببخشم؟

اگر نتوانم کسی را ببخشم چه اتفاقی می‌افتد؟ بخشش می‌تواند سخت و چالش برانگیز باشد، نباید با احساسات منفی خود بجنگید، برای فروکش کردن احساسات به خود زمان دهید. و به مرور تمرین بخشش را انجام دهید.

تمرین بخشیدن: همدلی را تمرین کنید. سعی کنید شرایط را از دید طرف مقابل ببینید. از خود بپرسید که چرا او چنین رفتاری دارد. شاید اگر شما هم با چنین موقعیتی مواجه می شدید، واکنش مشابهی نشان می‌دادید. در مورد مواقعی که دیگران را آزار داده اید و در مورد کسانی که شما را بخشیده اند فکر کنید.

در یک دفتر یا وبلاگ و… بنویسید، دعا و توسل کنید یا با شخصی صحبت کنید که به نظرتان عاقل و دلسوز است، مانند یک روحانی، یک مشاور، یا یک عزیز یا دوست بی طرف که صحبت هایش روی شما اثر دارد. توجه داشته باشید که بخشش یک فرآیند است و نیازمند تمرین و طی کردن زمان لازم است.

چه کار کنم تا دیگران من را ببخشند؟

تا اینجا در مورد اینکه چرا باید ببخشیم صحبت کردیم ولی حتما تا به الان برای شما هم پیش اومده که خطایی ازتون سر زده باشه و آدمای مهم زندگیتون از شما دلخور و دلشکسته شده باشن.

میخوایم یه کمی هم در مورد این موضوع صحبت کنیم که اگر در طول زندگیتون و در ارتباطاتتون خطایی ازتون سر زد بدونین چه کارهایی میتونید انجام بدین که طرف مقابلتون بتونه شما رو ببخشه.مثلا اولین و مهم ترین کار اینه که یادتون نره كه اگه قراره کسی شما را ببخشه، آغاز این جریان و این شروع دوباره باید از خود شما باشه!یعنی چی؟

یعنی اینکه اگه رفتار اشتباه شما تغییر نکنه و درست نشه،شما بازهم مرتکب همون اشتباه میشید ودیگران بارها وبارها از رفتار و خطای شما آزرده خاطر میشن وهم خودتون هم دیگران رو خسته میکنید واین قضیه بشدت روی روابط شما تاثیر بد میذاره.

در ادامه راهکارهای دیگه ای رو براتون میذارم که به شما کمک می کنند تا دیگران خطای شما را ببخشند:

بگذارید احساساتش را بیرون بریزد

به این فكر كنید كه ممكن است رفتار شما تا چه حد به كسی ضربه زده باشد. خودتان را جای او بگذارید. آیا حالا از صمیم قلب احساس تاسف می‌كنید؟ به او بگویید كه متاسفید.بگذارید سرتان داد بزند، بدی‌های‌تان را به رختان بكشد، خشمش را بروز دهد و تا آنجا كه می‌خواهد در انتقام‌گیری لفظی پیش برود.  تنها از این طریق است كه او احساس می‌كند احساساتش شنیده شده است و می‌تواند پشیمانی واقعی شما را درك كند.

یادتان باشد همیشه بخشیده نمی‌شوید

خودتان بهتر می‌دانید كه چه كرده‌اید. گاهی آنقدر به كسی آسیب می‌رسانید كه نمی‌توانید به سادگی توقع بخشش داشته باشید. در این شرایط نه عذرخواهی شما و نه بهبود رفتارتان هیچ‌كدام نمی‌تواند جای زخم بزرگی كه به او زده‌اید را بپوشاند. شاید در این موقعیت‌ها بهترین راه این باشد كه عذرخواهی كنید و از زندگی او بیرون بروید.

كمی فاصله بگیرید

کمی فاصله بگیرید. وقتی كسی به خاطر شما آسیب دیده است؛ دیدن دوباره شما برایش یعنی یادآوری آن آسیب‌ها.از او بپرسید كه آیا می‌تواند شما را ببخشد؟ آیا دوست دارد از همین لحظه برای جبران كردن آنچه انجام داده‌اید دست به كار شوید یا اینكه كمی از او فاصله بگیرید؟ به او اطمینان دهید كه این فاصله گرفتن شما به معنای فراموش كردنش نیست بلكه می‌خواهید به او برای شروعی دوباره زمان دهید.

ماجرا را ساده نبینید

از اینكه او از شما دوری كند یا اینكه برخورد سخت و سردی با شما داشته باشد نرنجید. هر زمانی كه احساس كردید او بیشتر از حقش پیش می‌رود، كاری كه كرده‌اید را به یاد بیاورید. آیا هنوز هم فكر می‌كنید كه برای تلخ بودن هیچ حقی ندارد و باید مثل قبل با شما رفتار كند و وانمود كند كه هیچ اتفاقی نیفتاده است؟

انتظار نداشته باشید كه فراموش كند

زمانی كه از كسی طلب بخشش می‌كنید و او به شما پاسخ مثبت می‌دهد، فكر نكنید كه همه مشكلات تمام شده است. ارتباط شما ممكن است تا مدت‌ها مثل قبل پیش نرود. یادتان باشد كه در اوج اعتماد با او چه كرده‌اید پس تا مدتی توقع نداشته باشید مثل روز اول به شما اعتماد كند.

سخن پایانی چرا باید دیگران را ببخشیم؟

در یک پاسخ کلی به سوال چرا باید دیگران را ببخشیم؟ می‌توان گفت تجربه لذت بخشش دیگران را از دست ندهید. اولین کسی که بعد از بخشش به آرامش می‌رسد خود شما هستید. بخشش همچنین در جامعه نیز تاثیر مثبت زیادی دارد و به همه آدم ها درس محبت و عشق ورزیدن را یادآوری می‌کند. شاد و پر روزی باشید.