هوش هیجانی کودک | 10 تکنیک علمی افزایش هوش هیجانی کودکان EQ

چرا هوش هیجانی در کودکان اهمیت دارد؟

در دنیای پیچیده و پُرچالش امروز، صرفاً داشتن نمرات عالی یا توانایی‌های تحلیلی، تضمین‌کننده‌ی موفقیت در زندگی نیست. هوش هیجانی کودک – یعنی توانایی درک، مدیریت و ابراز احساسات – عاملی کلیدی در سلامت روان، موفقیت اجتماعی و پیشرفت تحصیلی اوست.

آیا تا به حال دیده‌اید که یک کودک با نمرات درخشان، نتواند دوست پیدا کند یا در جمع‌ها خجالتی باشد؟ دلیلش فقط IQ نیست… اینجاست که هوش هیجانی (EQ) وارد میدان می‌شود.

کودکانی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند:

• بهتر با استرس‌ها و تعارض‌ها کنار می‌آیند

• راحت‌تر با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند

• روابط پایدارتری دارند

• و از نظر روانی، شادتر و مقاوم‌تر هستند

بر اساس پژوهش‌های روان‌شناسی (مثلاً پژوهش‌های «دانیل گلمن»)، کودکانی با EQ بالا در بزرگسالی نیز شانس بیشتری برای رسیدن به موفقیت شغلی و زندگی رضایت‌بخش دارند.

هوش هیجانی چیست و چه تفاوتی با IQ دارد؟

هوش هیجانی (EQ) به توانایی فرد در شناسایی، درک، و مدیریت احساسات خود و دیگران اشاره دارد. این نوع از هوش شامل توانایی‌هایی مانند خودآگاهی، خودتنظیمی، همدلی و مهارت‌های اجتماعی می‌شود. افرادی با EQ بالا قادرند احساسات خود را به‌طور مؤثر مدیریت کنند، روابط مثبت برقرار کنند و در موقعیت‌های اجتماعی عملکرد خوبی داشته باشند.

اجزای اصلی هوش هیجانی عبارتند از:

• خودآگاهی: توانایی شناسایی و درک احساسات خود.
• خودتنظیمی: توانایی مدیریت احساسات و واکنش‌ها در موقعیت‌های مختلف.
• همدلی: توانایی درک احساسات دیگران و پاسخ‌دهی به آن‌ها.
• مهارت‌های اجتماعی: توانایی برقراری ارتباط مؤثر و ایجاد روابط مثبت.

تفاوت IQ و EQ:

• IQ (ضریب هوشی): به هوش منطقی و عقلانی فرد اشاره دارد. IQ بیشتر به توانایی‌های شناختی مانند حل مسائل پیچیده، تحلیل داده‌ها، یادگیری سریع و تفکر انتقادی مربوط است.
• EQ (ضریب هیجانی): به توانایی مدیریت احساسات و روابط انسانی برمی‌گردد. این نوع از هوش به افراد کمک می‌کند تا به‌خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنند، در موقعیت‌های احساسی کنترل خود را حفظ کنند و بر احساسات خود تسلط داشته باشند.

به طور خلاصه، IQ به میزان هوش شناختی و عقلانی فرد اشاره دارد، در حالی که EQ توانایی مدیریت احساسات و روابط انسانی را بررسی می‌کند. هر دو نوع هوش برای موفقیت در زندگی (7 راز موفقیت در زندگی) مهم هستند، اما EQ در ایجاد روابط اجتماعی مؤثرتر و داشتن سلامت عاطفی نقش کلیدی دارد. در مقاله ای دیگر به صورت گسترده تر در درباره با این که هوش هیجانی چیست توضیح داده ایم.

مولفه های اصلی هوش هیجانی

هوش هیجانی (EQ) شامل پنج مولفه اصلی است که درک و بهبود آنها می‌تواند به فرد در مدیریت احساسات خود و تعاملات اجتماعی کمک کند. این مولفه‌ها عبارتند از:

• خودآگاهی (Self-awareness)
• خودتنظیمی (Self-regulation)
• انگیزش (Motivation)
• همدلی (Empathy)
• مهارت‌های اجتماعی (Social skills)

۱۰ تکنیک افزایش هوش هیجانی کودک (کاملا علمی و کاربردی)

در ادامه، ۱۰ روش مؤثر و علمی را معرفی می‌کنیم که والدین می‌توانند برای تقویت هوش هیجانی کودک از آن‌ها بهره بگیرند:

۱. آموزش شناسایی احساسات

یکی از اولین و مهم‌ترین گام‌ها برای تقویت هوش هیجانی کودک، آموزش مهارت شناسایی و بیان احساسات است. کودکان، به‌ویژه در سال‌های اولیه زندگی، احساسات پیچیده‌ای را تجربه می‌کنند اما هنوز واژگان و چارچوب ذهنی لازم برای توضیح آن‌ها را ندارند. اگر کودک نتواند احساساتش را بشناسد و بیان کند، احتمال دارد آن‌ها را به شکل‌های نامناسب مثل پرخاشگری، قهر یا گوشه‌گیری نشان دهد.

احساسات را نام‌گذاری کنید!

برای رشد هوش هیجانی کودک، او باید یاد بگیرد که احساساتش را بشناسد و آن‌ها را با کلمات دقیق توصیف کند. به‌جای گفتن “حالت خوبه یا بد؟”، از پرسش‌هایی با دامنه احساسی بیشتر استفاده کنید، مثل:

• «آیا وقتی دوستت با کسی دیگه بازی کرد ناراحت شدی یا حسودی کردی؟»

• «فکر می‌کنی امروز تو کلاس خسته بودی یا بی‌حوصله؟»

این نوع سوال‌ها به کودک کمک می‌کنند تا بین احساسات مختلف تمایز قائل شود و دایره هیجانی‌اش گسترش یابد.

🧠 چرا بیان احساسات این‌قدر مهم است؟

بیان احساسات پایه‌ای‌ترین مهارت در هوش هیجانی کودک است، چون:

• به کودک کمک می‌کند خودش را بهتر درک کند (افزایش خودآگاهی هیجانی)

• باعث می‌شود احساساتش را انکار یا سرکوب نکند

• تعاملات اجتماعی‌اش سالم‌تر و بدون سوء‌تفاهم باشد

• در زمان بحران یا چالش، بهتر بتواند حمایت دریافت کند

📌 نکات کاربردی برای والدین:

• هنگام گفت‌وگو با کودک، از «واژه‌های احساسی» مثل ناراحت، عصبانی، خجالت‌زده، دلخور، هیجان‌زده، مطمئن، مضطرب، خوشحال و… استفاده کنید.

• وقتی کودک رفتاری هیجانی دارد، به جای سرزنش، احساس پشت آن رفتار را نام ببرید. مثلاً: «می‌فهمم که داد زدی چون خیلی عصبانی بودی که نوبت بازی‌ات نشد.»

• از کتاب‌ها یا داستان‌هایی استفاده کنید که شخصیت‌ها احساسات مختلفی را تجربه می‌کنند و از کودک بخواهید حدس بزند چه احساسی داشتند.

👨‍👩‍👧‍👦 تمرین پیشنهادی:

یک تابلو احساسی (Mood Board) در خانه تهیه کنید با تصاویر چهره‌های مختلف یا شکلک‌های احساسی. هر روز از کودک بپرسید:

• «امروز بیشتر شبیه کدوم چهره بودی؟ چرا؟»
  این تمرین ساده، در طول زمان باعث افزایش دایره واژگان احساسی و درک هیجانی کودک می‌شود.

۲. تشویق به همدلی

یکی از ستون‌های اصلی هوش هیجانی کودک، توانایی همدلی است. همدلی یعنی اینکه کودک بتواند احساسات دیگران را درک کند، خودش را جای آن‌ها بگذارد و با دیدی مهربان‌تر و انسانی‌تر به موقعیت‌ها نگاه کند. برخلاف تصور برخی، همدلی یک مهارت ذاتی نیست؛ بلکه باید آموزش داده شود و در طول زمان تقویت شود.

🤝 همدلی یعنی چه؟

همدلی فراتر از گفتن «متأسفم برایت» است. وقتی کودک همدلی را یاد می‌گیرد، در واقع درک می‌کند که دیگران هم مثل خودش احساساتی دارند. او یاد می‌گیرد:

• دیگران ممکن است متفاوت فکر یا احساس کنند

• احساسات دیگران هم به‌اندازه احساسات خودش مهم‌اند

• واکنش‌هایش می‌تواند روی دیگران تأثیر بگذارد

و این دقیقاً یکی از ارکان رشد هوش هیجانی کودک است، چون او را برای روابط انسانی سالم، دوستی‌های پایدار، و حل تعارض‌های اجتماعی آماده می‌کند.

🧸 چطور همدلی را به کودک آموزش دهیم؟

✅ بازی‌های نقش‌آفرینی (Role Play):
با استفاده از عروسک‌ها یا وسایل بازی، موقعیت‌های احساسی مختلف را بازسازی کنید. مثلاً:

• «اگر این عروسک مریض شده، چه حسی داره؟»

• «دوستش بهش اسباب‌بازی نداده، حالا چی فکر می‌کنه؟»

✅ داستان‌خوانی هدفمند:
کتاب‌هایی را انتخاب کنید که شخصیت‌ها در آن با چالش‌های احساسی روبه‌رو می‌شوند. پس از خواندن داستان، از کودک بپرسید:

• «اگه تو جای اون بودی، چی کار می‌کردی؟»

• «به نظرت اون شخصیت وقتی دوستش رفت، چه حسی داشت؟»

✅ تمرین آینه‌ای احساسات:
وقتی کودک با موقعیتی مواجه می‌شود، احساس دیگران را برایش بازتاب بدهید:

• «دیدی وقتی گفتی نمی‌خوای باهاش بازی کنی، ناراحت شد؟ صورتش رو دیدی؟»

این تمرین‌ها باعث می‌شوند هوش هیجانی کودک به مرور زمان قوی‌تر شود و او بتواند در موقعیت‌های واقعی، همدلانه‌تر رفتار کند.

👨‍👩‍👧 تمرین خانوادگی: نمایش خانگی همدلی

یک بازی ساده اما مؤثر در خانه انجام دهید:

1. هر کدام از اعضای خانواده نقشی را بازی می‌کند (مثلاً کودک نقش مادر را بازی کند).

2. موقعیت‌هایی مثل «کسی گم شده»، «اسباب‌بازی شکسته»، یا «یکی ناراحت است» را شبیه‌سازی کنید.

3. سپس درباره احساسات هر شخصیت و اینکه چرا چنین احساسی دارد گفت‌وگو کنید.

این بازی علاوه بر اینکه فضایی شاد ایجاد می‌کند، به شکل غیرمستقیم، پایه‌های هوش هیجانی کودک را محکم می‌کند.

💡 نکات مهم برای تقویت همدلی در کودک:

• خودتان الگو باشید. اگر کودک ببیند شما با دیگران همدلانه رفتار می‌کنید، یاد می‌گیرد.

• وقتی کسی ناراحت است، جلوی کودک همدلی نشان دهید. مثلاً بگویید: «بیا به مامان کمک کنیم، چون امروز خیلی خسته است.»

• به کودک فرصت بدهید تا اشتباه کند و احساس دیگران را دوباره مرور کند. تربیت همدلانه، نیاز به صبر و تکرار دارد.

همدلی، پلی است بین دل‌ها. کودکی که همدلی می‌آموزد، نه‌تنها روابط سالم‌تری در آینده خواهد داشت، بلکه پایه‌های محکمی برای رشد اجتماعی، اخلاقی و هوش هیجانی کودک بنا می‌گذارد.

۳. آموزش خودتنظیمی و مدیریت خشم

خشم احساسی طبیعی‌ست، اما اگر کودک نتواند آن را درست کنترل کند، ممکن است به پرخاشگری یا قهر منجر شود. یاد دادن روش‌های سالم برای تخلیه خشم، بخش مهمی از هوش هیجانی کودک است.

✅ راهکارهای ساده برای مدیریت خشم:

🗣 نام‌گذاری احساسات:
وقتی کودک خشمگین است، کمکش کنید احساسش را نام ببرد:

«به نظرت الان عصبانی‌ای چون دوستت اسباب‌بازیتو برداشت؟»

🌬 نفس عمیق:
به کودک یاد بدهید وقتی عصبانی شد، چند نفس آرام و عمیق بکشد. این کار ساده، کمک زیادی به کنترل هیجان می‌کند.

🧏‍♂️ بیان احساس با کلمات:
به جای فریاد یا گریه، جمله‌سازی را تمرین کنید:

«من عصبانی‌ام چون…»

این جملات ساده، پایه‌های هوش هیجانی کودک را تقویت می‌کنند.

🖍 تمرین خانگی: دفترچه هیجان‌نگاری

یک دفتر کوچک برای نقاشی یا نوشتن احساسات روزانه بسازید. کودک می‌تواند خشم، شادی یا ناراحتی خود را در آن ثبت کند. این تمرین، او را با دنیای درونش آشنا می‌کند و خودش را بهتر می‌شناسد.

آموزش مدیریت خشم یعنی کمک به کودک برای خودشناسی در نوجوانان، و این یعنی تقویت واقعی هوش هیجانی کودک

۴. آموزش مهارت‌های اجتماعی

یکی از پایه‌های مهم هوش هیجانی کودک، توانایی تعامل مؤثر با دیگران است. کودک باید یاد بگیرد چگونه در جمع بازی کند، نظر بدهد، مخالفت کند و همکاری داشته باشد. این مهارت‌ها، پایه‌گذار روابط سالم در آینده هستند.

✅ راهکارهای ساده برای تقویت مهارت‌های اجتماعی:

• ثبت‌نام در کلاس‌های گروهی مانند ورزش یا تئاتر

• دعوت از دوستان برای بازی‌های دسته‌جمعی در خانه

• تشویق به کار گروهی در فعالیت‌های روزمره مثل آشپزی یا ساخت کاردستی

۵. الگوسازی حل مشکلات هیجانی

یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تقویت هوش هیجانی کودک، الگوسازی از طریق رفتار والدین است. کودکان بیشتر از آنکه به حرف‌های ما گوش دهند، رفتار ما را زیر نظر دارند و آن را تقلید می‌کنند. اگر در زمان خشم، صبوری نشان دهید یا هنگام ناراحتی احساسات‌تان را به‌درستی بیان کنید، کودک همین الگوها را در رفتار خود تکرار خواهد کرد.

📌 همیشه به یاد داشته باشید:
«کودکان گوش نمی‌دهند، آن‌ها نگاه می‌کنند!»
پس اگر می‌خواهید فرزندتان یاد بگیرد احساساتش را مدیریت کند، اول خودتان باید این مهارت را در عمل نشان دهید.

✅ چند نمونه از الگوسازی مثبت برای افزایش هوش هیجانی کودک:

• وقتی ناراحت هستید، به‌جای داد زدن بگویید: «الان ناراحتم و نیاز دارم چند دقیقه تنها باشم.»

• اگر اشتباهی کردید، عذرخواهی کنید. این رفتار به کودک یاد می‌دهد مسئولیت‌پذیر باشد.

• در موقعیت‌های چالشی، احساسات‌تان را نام ببرید: «من نگرانم، اما سعی می‌کنم منطقی فکر کنم.»

با تکرار این رفتارها، هوش هیجانی کودک به‌صورت غیرمستقیم و طبیعی رشد می‌کند. کودکی که والدینی با هوش هیجانی بالا دارد، اغلب خودش نیز در درک و مدیریت احساسات، عملکرد بهتری نشان می‌دهد.

۶. آموزش حل مسئله

یکی از پایه‌های کلیدی برای پرورش هوش هیجانی کودک، توانایی حل مسئله است. وقتی کودک در برابر چالش‌ها، مثل دعوا با دوست، گم شدن اسباب‌بازی یا نرسیدن به خواسته‌اش، می‌داند چطور فکر کند و تصمیم بگیرد، حس کنترل بر زندگی‌اش پیدا می‌کند و دچار درماندگی یا پرخاشگری نمی‌شود.

به‌جای آنکه فوراً برایش تصمیم بگیرید یا دخالت کنید، فرصت بدهید تا خودش راه‌حل پیدا کند. البته در این مسیر، هدایت‌اش کنید تا یاد بگیرد چطور تصمیم‌گیری مؤثر داشته باشد.

🧠 تمرینی ساده و کاربردی برای آموزش حل مسئله به کودک:

1. مشکل را تعریف کن: «چه چیزی ناراحتت کرده؟»

2. چند راه‌حل پیدا کن: «چه کارهایی می‌تونی انجام بدی؟»

3. درباره پیامدها فکر کن: «اگه این کارو بکنی، بعدش چی می‌شه؟»

4. بهترین گزینه رو انتخاب کن: «کدوم راه بهتره؟ چرا؟»

📌 وقتی کودک این مراحل را بارها تمرین کند، به‌مرور در زندگی روزمره هم از آن‌ها استفاده خواهد کرد. این مهارت، نه‌تنها هوش هیجانی کودک را بالا می‌برد، بلکه باعث رشد اعتمادبه‌نفس و مسئولیت‌پذیری او می‌شود.

۷. افزایش خودآگاهی هیجانی

برای تقویت هوش هیجانی کودک، یکی از مهم‌ترین گام‌ها، پرورش «خودآگاهی هیجانی» است؛ یعنی کودک بتواند احساساتش را بشناسد، نام ببرد و علت آن را درک کند. اگر کودکی بتواند بگوید «الان ناراحتم چون دوستم جوابم رو نداد»، یعنی به‌خوبی در مسیر رشد هیجانی قرار گرفته است.

📌 چرا این مهارت مهم است؟
وقتی کودک احساساتش را بشناسد، راحت‌تر می‌تواند آن‌ها را مدیریت کند، درست رفتار کند و در ارتباط با دیگران موفق‌تر باشد.

🎯 تمرین پیشنهادی:
بازی «چراغ احساسات» را اجرا کنید:

• قرمز: خیلی ناراحتم یا عصبانی‌ام

• زرد: کمی ناراحتم یا نگرانم

• سبز: حالم خوبه و خوشحالم

هر روز با هم بازی کنید و از کودک بپرسید: «امروز چراغ دلت چه رنگیه؟ چرا؟»

این تمرین ساده، به‌مرور باعث می‌شود کودک راحت‌تر احساسات خود را بیان کرده و درک درستی از درون خودش پیدا کند، که یکی از ستون‌های اصلی هوش هیجانی کودک است.

۸. آموزش پذیرش شکست و تاب‌آوری

یکی از مهارت‌های اساسی برای رشد هوش هیجانی کودک، یادگیری پذیرش شکست است. کودکی که بداند شکست پایان راه نیست، بلکه فرصتی برای یادگیری است، در آینده فردی مقاوم‌تر و موفق‌تر خواهد شد.

📌 چطور آموزش دهیم؟
وقتی کودک در بازی باخت یا در امتحان نمره کم گرفت، به‌جای سرزنش یا نادیده گرفتن احساسش، همراه او باشید:
«می‌دونم ناراحت شدی، طبیعیه… ولی می‌تونی از این تجربه چیزهای خوبی یاد بگیری.»

✅ تمرین:
داستان‌هایی از افراد معروفی که بارها شکست خوردند و دوباره بلند شدند برایش بخوانید (مثل ادیسون یا آبراهام لینکلن). بعد با هم فکر کنید: «اگر جای اون بودی، چیکار می‌کردی؟»

با این روش، کودک یاد می‌گیرد که شکست، بخشی از مسیر رشد است و مهم این است که ناامید نشود؛ این یعنی تقویت تاب‌آوری و پایه‌گذاری درست برای هوش هیجانی کودک.

۹. آموزش مدیریت استرس

خیلی از والدین فکر می‌کنند استرس فقط برای بزرگ‌ترهاست، اما حقیقت این است که کودکان هم از تنش، فشارهای مدرسه، رقابت با همسالان یا حتی تغییرات کوچک دچار استرس می‌شوند. برای تقویت هوش هیجانی کودک باید به او یاد بدهیم که استرس را بشناسد و با روش‌های ساده کنترلش کند.

✅ تکنیک‌هایی که می‌توانید به کودک یاد بدهید:

• تنفس عمیق: با هم تمرین کنید تا دم و بازدم آهسته و عمیق را یاد بگیرد (مثلاً مثل بادکنک که آهسته باد می‌شود).

• مدیتیشن یا ذهن‌آگاهی کودکانه: چند دقیقه ساکت نشستن با تمرکز روی صداهای اطراف یا تنفس، می‌تواند معجزه کند!

• ماساژ ملایم یا در آغوش گرفتن، مخصوصاً پیش از خواب، آرامش خوبی می‌دهد.

• موسیقی آرامش‌بخش: آهنگ‌های ملایم، مخصوصاً قبل از خواب یا بعد از یک روز پرتنش، ذهن کودک را ریلکس می‌کند.

📱 اپلیکیشن‌های مفید برای کمک به مدیریت استرس در کودکان:

• Headspace for Kids – آموزش تنفس و مراقبه به زبان ساده

• Moshi Sleep and Mindfulness – داستان‌ها و موسیقی‌های آرام‌کننده برای خواب و استراحت ذهن

✨ با یاد دادن این تکنیک‌ها، نه‌تنها به کاهش تنش‌های روزمره کمک می‌کنید، بلکه پایه‌های هوش هیجانی کودک را هم محکم‌تر می‌سازید.

۱۰. تقویت مهارت‌های ارتباطی

یکی از پایه‌های اصلی هوش هیجانی کودک، توانایی در برقراری ارتباط مؤثر است. کودک باید یاد بگیرد نه‌تنها خوب صحبت کند، بلکه خوب گوش دهد، نوبت حرف زدن را رعایت کند و احساساتش را بدون پرخاشگری بیان کند.

👪 این مهارت‌ها نه‌تنها در روابط خانوادگی، بلکه در مدرسه و جمع دوستان هم تأثیر مستقیمی دارد.

✅ چند راهکار ساده اما مؤثر:

• الگوی خوب باشید: اگر وسط حرف کودک نمی‌پرید و با دقت گوش می‌دهید، او هم همین رفتار را یاد می‌گیرد.

• تشویق به استفاده از جملات کامل: مثلاً به جای “نمی‌خوام!” بگوید “نمی‌خوام چون خسته‌ام.”

• بازی گوش کن و بگو: یکی حرف می‌زند، دیگری باید دقیقاً آن‌چه شنیده را تکرار کند. این بازی برای افزایش تمرکز و هم گوش دادن فعال را تمرین می‌دهد، هم درک متقابل را بالا می‌برد.

🎯 وقتی کودک بتواند احساساتش را درست بیان کند و حرف دیگران را بفهمد، تعاملات سالم‌تری خواهد داشت. این یعنی گامی بزرگ در مسیر رشد هوش هیجانی کودک.

مثال هوش هیجانی و ضریب هیجانی

فرض کنید دو کودک در یک موقعیت چالش‌برانگیز قرار می‌گیرند – مثلاً مشاجره با یک هم‌کلاسی.

• کودک با IQ بالا ممکن است راه‌حل منطقی خوبی داشته باشد.

• اما کودک با EQ بالا، می‌تواند احساسات خود و طرف مقابل را درک کرده، با آرامش گفتگو کرده و راه‌حلی مؤثرتر پیدا کند.

بنابراین، برای رشد همه‌جانبه کودک، توجه به هر دو جنبه ضروری است.

Measuring IQ

Several different IQ tests can be used. Some are designed for use with adults, while others are developed to measure IQ in children. Some of the most commonly used IQ tests include:

The Stanford-Binet Intelligence Scale

The Wechsler Adult Intelligence Scale

The Wechsler Intelligence Scale for Children

Measuring EQ

Several different assessments can be used to measure EQ. Some of these assessments are self-report tests in which people respond to questions about their own feelings, thoughts, and behaviors. Some other tests involve having an observer rate another person’s abilities and behaviors.

Two tests that are commonly used to measure emotional intelligence are the:

Mayer-Salovey-Caruso Emotional Intelligence Test (MSCEIT): In this test, people engage in tasks that measure the four components of EQ under the observation of a mental health professional.

Emotional and Social Competence Inventory (ESCI): In this assessment, an individual who knows you well answers questions to rate your emotional competency.

نحوه اندازه‌گیری IQ :

چندین آزمون هوش مختلف می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. برخی از آنها برای استفاده با بزرگسالان طراحی شده‌اند، در حالی که برخی دیگر برای اندازه‌گیری هوش در کودکان توسعه یافته‌اند. برخی از رایج‌ترین آزمون‌های هوش عبارتند از:

• • مقیاس هوش استنفورد-بینه
  • مقیاس هوش وکسلر بزرگسالان
  • مقیاس هوش وکسلر برای کودکان

نحوه اندازه‌گیری EQ:

برای سنجش هوش هیجانی (EQ) می‌توان از چندین ارزیابی مختلف استفاده کرد. برخی از این ارزیابی‌ها، آزمون‌های خودگزارشی هستند که در آن‌ها افراد به سؤالاتی در مورد احساسات، افکار و رفتارهای خود پاسخ می‌دهند. برخی دیگر از آزمون‌ها شامل ارزیابی توانایی‌ها و رفتارهای فرد توسط یک ناظر است.

دو آزمونی که معمولاً برای سنجش هوش هیجانی استفاده می‌شوند عبارتند از:

• آزمون هوش هیجانی مایر-سالووی-کاروسو (MSCEIT) : در این آزمون، افراد تحت نظر یک متخصص سلامت روان، در تکالیفی شرکت می‌کنند که چهار مؤلفه هوش هیجانی (EQ) را اندازه‌گیری می‌کند.

• پرسشنامه شایستگی عاطفی و اجتماعی (ESCI)

  : در این ارزیابی، فردی که شما را به خوبی می‌شناسد به سؤالاتی پاسخ می‌دهد تا شایستگی عاطفی شما را ارزیابی کن

verywellmind

منابع پیشنهادی برای والدین آگاه

برای والدینی که می‌خواهند عمیق‌تر وارد دنیای هوش هیجانی کودک شوند، منابع زیر پیشنهاد می‌شود:

• «پرورش هوش هیجانی کودکان» – مصطفی تبریزی، علیرضا تبریزی و زهرا ترابی

• «آموزش هوش هیجانی به کودکان» – لین نامکا

• «هوش هیجانی در کودکان» – دانیل گلمن (ترجمه‌شده)

• «پرورش EQ در خانه» – محمد راسخی‌نژاد و فاطمه نیکخو

نتیجه‌گیری

هوش هیجانی کودک، همان مهارتی است که ریشه‌ی آرامش، اعتمادبه‌نفس و روابط سالم در بزرگسالی می‌شود. این مهارت قابل آموزش است و با تمرین، تقویت می‌شود.

فراموش نکنیم:

«ما نمی‌توانیم همیشه کنار فرزندان‌مان باشیم، اما می‌توانیم مهارت‌هایی به آن‌ها بدهیم که در کنار خودشان باشند.»

از امروز، حتی با قدم‌های کوچک، شروع کنید. EQ را در خانه نهادینه کنید و شاهد رشد درخشان کودک‌تان باشید.

برای ادامه مسیر مقالات بهبود فردی سایت بهار من را مشاهده کنید.